Derkacz Crex crex
Gatunek kwalifikujący użytki zielone do płatności rolnośrodowiskowej!
Wygląd
Podobny do przepiórki, ale znacznie większy. Derkacza bardzo trudno zobaczyć. Jest to skryty ptak, przemieszczający się głównie na piechotę w bujnej trawie. Znacznie łatwiej jest go usłyszeć. W maju i czerwcu, często całymi godzinami, głównie nocą i wcześnie rano, słychać jednostajne wołanie samca przypominające pocieranie kawałkiem drewna o grzebień.
Siedlisko
• bujne, wilgotne łąki z kępami krzewów;
• turzycowiska;
• zasiewy koniczyny;
• pola uprawne.
Gniazdo
Wygrzebany w ziemi i wyłożony trawą niewielki dołek. Pisklęta są zagniazdownikami, po wykluciu się z jaj opuszczają gniazdo i żerują pod opieką samicy.
-
Derkacz. Fot. M. Matysiak
-
Siedlisko lęgowe derkacza. Fot. D. Krupiński
-
Siedlisko lęgowe derkacza. Fot. D. Krupiński
-
Derkacz. Fot. M. Matysiak
Pokarm
Bezkręgowce, głównie owady i pajęczaki zbierane z ziemi i roślinności.
Zagrożenia
• wczesny termin pokosu (koszenie łąk już w maju lub na początku czerwca);
• koszenie łąk od zewnątrz do środka;
• osuszanie podmokłych łąk;
• upraszczanie struktury roślinności (podsiewanie szlachetnymi gatunkami traw).
-
Zagrożenia - melioracje łąk. Fot. D. Krupiński
-
Zagrożenia - wczesny termin pokosu. Fot. M. Rzępała
Status gatunku
Nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Gatunek wędrowny. Na lęgowiska przylatuje w I dekadzie maja, czasami już w ostatnich dniach kwietnia. Na zimowiska w Afryce odlatuje we wrześniu i październiku.
Ochrona
• przesunięcie terminu pierwszego pokosu do 1 lipca;
• koszenie od środka do zewnątrz łanu lub stosowanie „wypłaszacza”;
• pozostawianie nieskoszonego fragmentu łąki (5-10% powierzchni działki).
-
Koszenia łąki od środka do zewnątrz łanu. Rys. D. Łukasik