Posłuchaj: derkacz (Autor nagrań: Zdzisław Pałczyński, Producent – P.W. Alauda)
   

 

Derkacz Crex crex

Gatunek kwalifikujący użytki zielone do płatności rolnośrodowiskowej!

Wygląd

 

Podobny do przepiórki, ale znacznie większy. Derkacza bardzo trudno zobaczyć. Jest to skryty ptak, przemieszczający się głównie na piechotę w bujnej trawie. Znacznie łatwiej jest go usłyszeć. W maju i czerwcu, często całymi godzinami, głównie nocą i wcześnie rano, słychać jednostajne wołanie samca przypominające pocieranie kawałkiem drewna o grzebień.

Siedlisko

• bujne, wilgotne łąki z kępami krzewów;
• turzycowiska;
• zasiewy koniczyny;
• pola uprawne.

Gniazdo

Wygrzebany w ziemi i wyłożony trawą niewielki dołek. Pisklęta są zagniazdownikami, po wykluciu się z jaj opuszczają gniazdo i żerują pod opieką samicy.

  • Derkacz. Fot. M. Matysiak

  • Siedlisko lęgowe derkacza. Fot. D. Krupiński

  • Siedlisko lęgowe derkacza. Fot. D. Krupiński

  • Derkacz. Fot. M. Matysiak

Pokarm

Bezkręgowce, głównie owady i pajęczaki zbierane z ziemi i roślinności.

Zagrożenia

• wczesny termin pokosu (koszenie łąk już w maju lub na początku czerwca);
• koszenie łąk od zewnątrz do środka;
• osuszanie podmokłych łąk;
• upraszczanie struktury roślinności (podsiewanie szlachetnymi gatunkami traw).

  • Zagrożenia - melioracje łąk. Fot. D. Krupiński

  • Zagrożenia - wczesny termin pokosu. Fot. M. Rzępała

 

Status gatunku

Nieliczny, miejscami średnio liczny ptak lęgowy. Gatunek wędrowny. Na lęgowiska przylatuje w I dekadzie maja, czasami już w ostatnich dniach kwietnia. Na zimowiska w Afryce odlatuje we wrześniu i październiku.

Ochrona

• przesunięcie terminu pierwszego pokosu do 1 lipca;
• koszenie od środka do zewnątrz łanu lub stosowanie „wypłaszacza”;
• pozostawianie nieskoszonego fragmentu łąki (5-10% powierzchni działki).

  • Koszenia łąki od środka do zewnątrz łanu. Rys. D. Łukasik