Autor nagrań - Zdzisław Pałczyński Producent – P.W. Alauda, www.ptaki.one.pl

You need a Flash plugin to view this player

Srokosz Lanius excubitor

Wygląd

Srokosz przy gnieździe. Fot. Mateusz Matysiak

Czarno-szaro-biały ptak z długim ogonem i mocnym, krótkim dziobem. Na głowie widoczna jest czarna maska (czarny pas) biegnąca od nasady dzioba daleko za oko. W locie na czarnych skrzydłach widoczne są białe pręgi (lusterka).

Siedlisko

• krajobraz rolniczy z kępami kolczastych krzewów i drzewami (topolami, wierzbami, starymi gruszami na miedzach);
• zdziczałe sady ze starymi drzewami owocowymi;
• obrzeża lasów;
• zadrzewienia iglaste w otoczeniu pól i łąk.

Gniazdo

Umiejscowione na krzewie lub drzewie na wysokości 3-10 metrów. Jest budowane przez samicę często przez wiele lat na tym samym drzewie.

Jednym z typowych miejsc gniazdowania srokosza są stare grusze rosnące na miedzach śródpolnych. Fot. Mirosław Rzępała
Mozaika upraw w krajobrazie rolniczym na południowym Podlasiu. Fot. Dominik Krupiński

Gniazdo to solidna konstrukcja z mchu i źdźbeł. Zewnętrzna warstwa zbudowana jest z gałązek, wewnętrzna wyłożona korzonkami i liśćmi. Do budowy gniazda srokosze wykorzystują często plastikowe sznurki, co jest u tego gatunku charakterystyczne.

Srokosz często wypatruje ofiar siedząc na drutach linii energetycznej. Fot. Dominik Krupiński
Krajobraz rolniczy z kępami kolczastych krzewów i drzewami - środowisko srokosza. Fot. Mirosław Rzępała
Pokarm

Duże owady (głównie szarańczaki, chrząszcze) – zwłaszcza latem. Poza tym gryzonie, małe ptaki (do wielkości kosa) oraz gady (głównie jaszczurki). Srokosze często przechowują swoje ofiary nadziewając je na ciernie krzewów lub kolce drutów kolczastych.

Srokosze przechowują swoje ofiary nadziewając je na ciernie krzewów lub kolce drutów kolczastych. Fot. Grzegorz Leśniewski

Sposób polowania

Często wypatruje ofiar siedząc na drutach linii energetycznej, czubku drzewa lub krzewu albo słupku ogrodzeniowym. Poluje także zawisając w powietrzu (podobnie jak pustułka).

Zagrożenia

• wycinanie śródpolnych drzew oraz krzewów;
• upraszczanie krajobrazu rolniczego (komasacje gruntów);
• stosowanie środków ochrony roślin;
• uproduktywnienie ugorów i nieużytków.

Status gatunku

Bardzo nieliczny ptak lęgowy, na wschodzie i południu kraju liczniejszy. Nierównomiernie rozmieszczony. Regularnie zimuje w całym kraju.