Posłuchaj: pójdźka (Autor nagrań: Zdzisław Pałczyński, Producent – P.W. Alauda)
   

 

Pójdźka Athene noctua

Wygląd

Mała sowa, o krótkich nogach i ogonie. Łatwo rozpoznawalna po dużej, szerokiej głowie oraz długich białych brwiach nad wyrazistymi oczami o cytrynowych tęczówkach. Wierzch ciała brązowy, pokryty kolistymi kremowymi lub białymi cętkami, które są najmniejsze na głowie, a największe na skrzydłach. Spód biały albo kremowy, pokryty podłużnymi, brązowymi plamami. Brak różnic w ubarwieniu upierzenia między samcem a samicą powoduje, że rozróżnienie płci jest prawie niemożliwe. Osobniki młode można odróżnić od dorosłych po mniej wyraźnym nakrapianiu (plamy są mniejsze i lekko przybrudzone), co powoduje, że ubarwienie jest mniej kontrastowe. Gdy jest podniecona lub zdenerwowana wykonuje skłony i dygi.

Siedlisko

• stropodachy bloków mieszkalnych;
• strychy i zakamarki budynków gospodarczych (obór, magazynów, spichlerzy itp.);
• dziuple (często w wierzbach „głowiastych”).

  • Dorosła pójdźka. Fot. C. Pióro

  • Aleja wierzb "głowiastych". Fot. D. Krupiński

Gniazdo

Dojrzałość płciową ptaki osiągają w 1. roku kalendarzowym. Pójdźka jest ptakiem wybitnie osiadłym. Ptaki trwają w stałym małżeństwie przez całe życie, są bardzo przywiązane do swojego terytorium lęgowego, a miejsca lęgowe zajmują przez wiele lat. Pójdźka tak jak większość innych gatunków sów nie buduje gniazda. Jaja składa bezpośrednio na próchnie, wypluwkach lub śmieciach. Składanie jaj trwa od końca kwietnia do początku maja.

  • Siedlisko lęgowe pójdźki. Fot. D. Krupiński

  • Pójdźka na czatowni. Fot. A. Mikołajewski

Pokarm

Najczęściej poluje na duże owady (chrząszcze, pasikoniki) oraz dżdżownice. Dużą część ofiar stanowią drobne gryzonie, ptaki wróblowe, a nawet żaby. Aktywna również w dzień. Latem wśród ofiar przeważają owady, a zimą ptaki i gryzonie.

Zagrożenia

• zmiany użytkowania gruntów w rewirach łowieckich (zanik wypasu, porzucanie łąk);
• zatykanie otworów wlotowych w budynkach podczas remontów lub prac termoizolacyjnych;
• wycinanie dziuplastych drzew, zwłaszcza szpalerów wierzb głowiastych;
• kolizje z liniami wysokiego napięcia oraz z samochodami;
• drapieżnictwo kuny domowej i kota.

Status gatunku

Nieliczny ptak lęgowy niżu. Gatunek osiadły.

Ochrona

• montaż (na budynkach i drzewach) skrzynek lęgowych specjalnej konstrukcji;
• pozostawianie otworów wlotowych na stropodachy, strychy oraz wieże;
• dosadzanie i ogławianie wierzb.

  • Skrzynka lęgowa dla pójdźki. Fot. A. Tarłowski

  • Schemat skrzynki lęgowej (model belgijski) dla pójdźki